Niepewność, irytacja i poczucie straconego czasu w zaburzeniu obsesyjno-kompulsyjnym

Jakie są typowe objawy zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego?

Sprawdzanie, powtarzanie, rytuały i towarzysząca temu niepewność, niepokój i poczucie straconego czasu, irytacja.

Tak, w skrócie mogłaby opisać swój dzień osoba cierpiąca na zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (ang. obsessive-compulsive disorder, OCD), dawniej zwane nerwicą natręctw. Jeśli tok myślenia jest przerywany natrętnymi, stale powracającymi, nieprzyjemnymi myślami (myślami obsesyjnymi), a przymusowe zachowania (zachowania kompulsyjne) zmuszają do przerwania normalnych czynności, należy pomyśleć o tym, jako o chorobie. 

Jakie dwa rodzaje objawów występują u chorych na zaburzenia kompulsyjno-obsesyjne?

Podstawowymi objawami są:

• natrętne myśli, zwane obsesjami,
• natrętne zachowania, czyli kompulsje.

 

Czym są obsesje?

Obsesje to irracjonalne myśli, pojawiające się automatycznie i zawsze nieprzyjemne. Najczęściej są to obawy przed zabrudzeniem lub zakażeniem, obawa przed zrobieniem komuś krzywdy, a także natrętne myśli o charakterze bluźnierstw lub dotyczące seksualności.

 

Jak wyglądają kompulsje?

Kompulsje to powtarzające się i bezcelowe działania lub czynności psychiczne pojawiające się wbrew woli.

Często są wtórne do obsesji. Celem zachowań kompulsyjnych jest zawsze zmniejszenie lęku lub zapobieżenie sytuacji, która rzekomo może się wydarzyć.

 

Z jakimi kompulsjami mamy najczęściej do czynienia?

Typowe kompulsje obejmują:

•  mycie rąk, 
• mycie ciała, 
• rozbudowane rytuały mycia, 
• liczenie w myślach, 
• powtarzanie zachowań, czynności i słów, 
• dotykanie i sprawdzanie (np. czy drzwi są zamknięte, czy gaz wyłączony), 
• porządkowanie rzeczy, układanie.

 

Jakie są konsekwencje braku leczenia zaburzeń kompulsyjno-obsesyjnych?

Opisane objawy są przyczyną silnego cierpienia i wstydu. Często musi minąć kilka miesięcy, żeby problem zauważyła rodzina. Dalsze otoczenie dostrzega dziwne zachowania jeszcze później. Mimo, że przyczyny zachorowania na tego typu zaburzenie wciąż nie są do końca poznane to istnieją metody lecznicze, zarówno farmakologiczne, jak i psychoterapeutyczne, które mogą zlikwidować lub zmniejszyć nasilenie uciążliwych objawów.

 

Jak często zaburzenia obsesyjno-kompulsyje wystepują w populacji?

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne jest względnie częstym problemem - dotyka około 2% populacji. Jednak natrętnych myśli lub czynności, w niewielkim nasileniu, doświadcza większy odsetek populacji. Obecnie zaburzenie to jest klasyfikowane w grupie zaburzeń lękowych.

 

Które grupy leków powinny być stosowane w leczeniu zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego?

Wśród uznanych metod farmakologicznych znajdują się leki z grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (TLPD) i inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), choć często stosowane są leki z innych grup (np. neuroleptyki). Metodą psychoterapeutyczną z wyboru stosowaną w zaburzeniu obsesyjno-kompulsyjnym jest terapia poznawczo-behawioralna, która wraz z farmakoterapią przynosi dobre rezultaty.

 

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stanu zdrowia Twojego lub Twoich najbliższych skorzystaj z profesjonalnej porady w Centrum Rozwoju i Terapii - Akademia Psyche.

Piotr Krawczyk